สรุปสาระสำคัญความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับกฎหมาย

ตัวอย่างกฎหมายมหาชน

                ก. รัฐธรรมนูญ/กฎหมายรัฐธรรมนูญ

                คำว่า "รัฐธรรมนูญ" กับ "กฎหมายรัฐธรรมนูญ" มีความหมายต่างกัน กล่าวคือ รัฐธรรมนูญเป็นกฎหมายที่วางระเบียบในการปกครองประเทศซึ่งเป็นเสมือนชื่อเฉพาะของกฎหมายประเภทนั้น ๆ และแสดงเนื้อหาสาระ ตลอดจนฐานะความสำคัญพร้อมกันในตัวเอง ส่วนกฎหมายรัฐธรรมนูญเป็นคำที่กว้างมีความหมายเป็นการทั่วไปและครอบคลุมเนื้อหาสาระกฎหมาย ตลอดจนทฤษฎีและกฎเกณฑ์ต่าง ๆ กว้างขวางกว่ารัฐธรรมนูญ ในทางวิชาการ ถือว่ากฎหมายรัฐธรรมนูญเป็นเรื่องของทฤษฎีหรือหลักการมากกว่ารัฐธรรมนูญซึ่งเป็นเรื่องกฎหมายโดยเฉพาะ

                กฎหมายที่จัดว่าเป็นกฎหมายปกครองของประเทศไทยมีอยู่มากมายหลายฉบับ  อาทิพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ.2534 พระราชบัญญัติ ปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2534 พระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องที่ พ.ศ.2457 สำหรับกฎหมายปกครองในส่วนที่เกี่ยวกับการควบคุมการดำเนินงานของฝ่ายปกครองในกรณีมีความเกี่ยวพันกับเอกชนผู้ใต้ปกครอง ได้แก่ พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ.2539 พระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ.2539 และพระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของทางราชการ พ.ศ.2540 เป็นต้น

                กฎหมายว่าด้วยวิธีพิจารณาความแพ่ง คือ กฎหมายที่ว่าด้วยระเบียบวิธีการดำเนินการฟ้องร้องดำเนินคดี และบังคับคดีในกรณีที่มีข้อพิพาทโต้แย้งสิทธิกันในทางแพ่ง เหตุที่จัดกฎหมายว่าด้วยวิธีพิจารณาความแพ่งเป็นกฎหมายมหาชนเพราะพิจารณาในแง่ที่ว่าคู่กรณีที่ประสงค์จะให้การเป็นไปตามสิทธิ จะไม่สามารถบังคับเองได้ ต้องมาขอความช่วยเหลือจากศาลซึ่งเป็นหน่วยงานของรัฐ

นครินทร์ นันทฤทธิ์