ตัวชี้วัดและสถานการณ์อนามัยการเจริญพันธุ์

การวางแผนครอบครัว
- อัตราคุมกำเนิด 79.2% (9)
- อัตราคุมกำเนิดรายวิธี (9)
- ยาเม็ดคุมกำเนิด 26.8 % - ยาฉีดคุมกำเนิด 22.0 %
- ห่วงอนามัย 3.1 % - ทำหมันหญิง 22.6 %
- ทำหมันชาย 1.2 % - ยาฝังคุมกำเนิด 1.5 %
- ถุงยางอนามัย 1.7 % - อื่นๆ 0.3 %
- อัตราเพิ่มประชากร 0.7 % (4)
- อัตราเจริญพันธุ์รวม 1.7 (4)
การอนามัยแม่และเด็ก
- อัตราการมีบุตรของหญิงอายุต่ำกว่า 20 ปี 11.7 % ของการคลอดทั้งหมด (12)
- อัตราภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กในหญิงตั้งครรภ์ 12.2 % (9)
- อัตราการฝากครรภ์ครบ 4 ครั้ง ตามเกณฑ์ 92.2 % (9)
- อัตราการคลอดกับบุคลากรสาธารณสุข 97.9 % (9)
- อัตราการหญิงได้รับการดูแลหลังคลอดครบ 2 ครั้ง ตามเกณฑ์ 61.3 % (9)
- อัตราทารกแรกเกิดได้รับการดูแลหลังคลอดครบ 2 ครั้งตามเกณฑ์ 62.5 % (9)
- อัตราทารกแรกเกิดน้ำหนักต่ำกว่า 2500 กรัม 8.8 % (12)
- อัตราการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่อย่างเดียว 4 เดือน 17.86 % (11)
- อัตราทารกป่วยด้วยโรคเลือดจางธาลัสซีเมีย 9.1 % (10)
- อัตราตายทารก 20 : การเกิดมีชีพ 1,000 คน (4)
- อัตราตายปริกำเนิด 9.4 : การเกิดมีชีพ 1,000 คน (11)
- อัตราตายของเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี 31.4 : การเกิดมีชีพ 1,000 คน ( 10 )
- อัตราส่วนการตายมารดา 23.93: การเกิดมีชีพ 100,000 คน (11)
โรคเอดส์
- อัตราความชุกของการติดเชื้อ เอช ไอ วี ของหญิงมีครรภ์ 1.37 %
- อัตราความชุกของการติดเชื้อ เอช ไอ วี ของชายไทย 0.9 % (3)
ที่เข้าคัดเลือกเป็นทหารกองประจำการ
- อัตราเด็กอายุต่ำกว่า 2 ปี ติดเชื้อ เอช ไอ วี จากแม่ 11.0 %
มะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม
- อัตราป่วยด้วยโรคมะเร็งเต้านม 16.3 : ประชากร 100,000 คน (13 )
- อัตราป่วยด้วยโรคมะเร็งปากมดลูก 20.9 : ประชากร 100,000 คน (13 )
- อัตราตายด้วยโรคมะเร็งเต้านม 1.8 : ประชากร 100,000 คน (6)
- อัตราตายด้วยโรคมะเร็งปากมดลูก 1.4 : ประชากร 100,000 คน (6)
- อัตราการตรวจเต้านมของสตรีอายุ 15 – 44 ปี 21.7 % (9)
เพื่อหาสิ่งผิดปกติจากแพทย์หรือเจ้าหน้าที่สาธารณสุข
- อัตราการตรวจมะเร็งปากมดลูก ของสตรีอายุ 15 – 44 ปี 37.7 % (9)
โรคติดเชื้อในระบบสืบพันธุ์
- อัตราป่วยกามโรค 21.90 : ประชากร 100,000 คน (8)
- อัตราป่วยซิฟิลิสในหญิงตั้งครรภ์ 0.27 % (8)
การแท้งและภาวะแทรกซ้อน
- อัตราการทำแท้ง 19.54 : เด็กเกิดมีชีพ 1,000 คน (1)
ภาวะการมีบุตรยาก
- ร้อยละของสตรีอายุ 20 – 44 ปี มีภาวะการมีบุตรยาก (2)
(ภายหลังการสมรส 1 ปี)
- ขั้นปฐมภูมิ 3.6 %
- ขั้นทุติยภูมิ 11.4 %
เพศศึกษา
กระทรวงสาธารณสุข โดยกรมอนามัย และกรมสุขภาพจิตร่วมกับกระทรวงศึกษาธิการ
ทบทวนหลักสูตรเพศศึกษาในปัจจุบัน โดยปรับเป็นวิชาชีวิตและครอบครัวศึกษา ซึ่งจะเป็นหัวข้อสำคัญ
หัวข้อหนึ่งในกลุ่มวิชาสุขศึกษาและพลศึกษาของหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานที่กำลังจะประกาศใช้ในอนาคตอันใกล้นี้ ขอบข่ายเนื้อหาจะสอนตามความเหมาะสมกับพัฒนาการแต่ละวัยของผู้เรียนเริ่มตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ถึงมัธยมศึกษาตอนปลาย
กระทรวงสาธารณสุขร่วมมือกับหน่วยงานต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน เช่น กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงกลาโหม สมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทย เป็นต้น ดำเนินการสอนทักษะชีวิตเพื่อป้องกันเอดส์แก่นักเรียนวัยรุ่นทั่วประเทศ นอกจากนี้ยังมีคู่มือการสอนทักษะชีวิตสำหรับวัยรุ่น คู่มือวัยรุ่นยุคใหม่เข้าใจชีวิต ซึ่งคู่มือดังกล่าวจะใช้วิธีการอบรมที่ยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ อันเป็นกลวิธีหลักในการเสริมสร้างความรู้และเจตคติที่ดีในเรื่องเพศศึกษาและอนามัยการเจริญพันธุ์แก่วัยรุ่น
นอกเหนือจากการให้ความรู้โดยตรงกับกลุ่มวัยรุ่นแล้ว กระทรวงสาธารณสุขได้จัดทำหลักสูตรการสอนเพศศึกษาสำหรับพ่อแม่แบบมีส่วนร่วม เพื่อให้พ่อแม่มีความรู้ในเรื่องพัฒนาการทางเพศของเด็กแต่ละวัย สามารถเลี้ยงลูกและพูดคุยเรื่องเพศกับลูกได้อย่างเหมาะสม
อนามัยวัยรุ่น (อายุระหว่าง 10 – 24 ปี)
- อัตราป่วยกามโรคในวัยรุ่น 31.7 % ของผู้ป่วยทั้งหมด (8)
- อัตราป่วยโรคเอดส์ในวัยรุ่น 11.1 % ของผู้ป่วยทั้งหมด (7)
- อัตราการมีบุตรของหญิงอายุต่ำกว่า 20 ปี 11.7 % ของการคลอดทั้งหมด (12)
- อัตราวัยรุ่นอายุต่ำกว่า 20 ปี เข้ารับการรักษา 30 % ของผู้เข้ารับการรักษาทั้งหมด(1)
ภาวะแทรกซ้อนจากการทำแท้งในโรงพยาบาลของรัฐ

ภาวะหลังวัยเจริญพันธุ์และสูงอายุ
- ร้อยละของประชากรวัยทอง 18.4 % ของประชากรทั้งหมด (5)
(สตรีอายุ 45-59 ปี ประมาณ 4.7 ล้านคน)
(บุรุษอายุ 40-59 ปี ประมาณ 6.7 ล้านคน)
- ร้อยละของประชากรสูงอายุ 9.4 % ของประชากรทั้งหมด (5)
(บุรุษและสตรี อายุ 60 ปีขึ้นไป ประมาณ 5.9 ล้านคน)

เอกสารอ้างอิง

1. กองวางแผนครอบครัวและประชากร กรมอนามัย. สรุปผลการสำรวจสถานการณ์การทำแท้ง
ในประเทศไทย. 2542.
2. กรมอนามัยและคณะแพทย์ศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. โครงการศึกษาวิจัยเรื่องความชุก
ของการเจริญพันธุ์และภาวะการมีบุตรยากของประชาชนในประเทศไทย. 2541.
3. สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์การแพทย์ทหาร กรมแพทย์ทหารบก. รายงานความชุกของการติดเชื้อ
เอช ไอ วี และปัจจัยด้านประชากรในชายไทยที่เข้าเป็นทหารกองประจำการ ผลัด พฤศจิกายน 2545.
4. สถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. สารประชากร ปีที่ 12 ฉบับที่ 1 มกราคม 2546.
5. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. การคาดประมาณประชากรของ
ประเทศไทย 2533-2563.
6. สำนักนโยบายและแผนสาธารณสุข สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. สถิติสาธารณสุข. 2543.
7. สำนักระบาดวิทยา. กรมควบคุมโรค. สถานการณ์ผู้ป่วยเอดส์และผู้ติดเชื้อเอดส์ ที่มีอาการในประเทศไทย
ณ. วันที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2545.
8. สำนักโรคเอดส์ วัณโรคและโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์. กรมควบคุมโรค. รายงานผลการปฏิบัติงานโรค
ติดต่อทางเพศสัมพันธ์. 2545.
9. สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย. การประเมินผลงานส่งเสริมสุขภาพในแผนพัฒนาเศรษฐกิจ
และสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 8. งานส่งเสริมสุขภาพสตรีวัยเจริญพันธุ์. 2544.
10. สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย. 2542.
11. สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย. รายงาน ก1 ก2. 2545.
12. สำนักส่งเสริมสุขภาพ กรมอนามัย. สถานการณ์อนามัยแม่และเด็ก. 2544.
13. Deerasmee, S. …. (et al). Cancer in Thailand Vol. II 1992-1994. 1999.